Afpersing: Ondernemer in geldnood? Let op vage financiers.

Coronagelden die terugbetaald moeten worden, hoge energielasten, stijgende grondstofprijzen: ondernemers krijgen het financieel steeds zwaarder. En dan dient zich ineens een onbekende financier aan wees dan op je hoede, zegt Axel van Pel, directeur van de Vertrouwenslijn voor ondernemers in opinieblad Forum van MKB Nederland en VNO-NCW.

Komt het nu vaker voor dat ondernemers door foute types worden benaderd met het aanbod hen financieel te helpen?
Dat is moeilijk te zeggen, omdat veel ondernemers het niet melden als ze worden benaderd of als ze in zee zijn gegaan met zulke geldschieters. Het kan bijvoorbeeld gaan om een lening of het huren van een lege loods. Het is wel logisch dat criminelen gebruikmaken van de huidige crisissituatie om een voet tussen de deur te krijgen bij ondernemers. En dan vooral bij familiebedrijven in het mkb. Voor die ondernemers is het bedrijf hun leven. Ze gaan ver om dat draaiende te houden, steken er het familiekapitaal in. En als de financiële nood hoog is, word je gevoelig voor weldoeners. 

Op welke signalen moeten ondernemers letten om niet het slachtoffer te worden van afpersing?
Op biedingen die te mooi zijn om waar te zijn. Dat klinkt simpel, maar ondernemers kunnen daar blind voor worden als het water ze aan de lippen staat. De gedachte is ook wel aanlokkelijk: met geld ben ik in een keer uit de problemen. Maar dat is niet zo. Iemand wil bijvoorbeeld twee maanden vooruit cash betalen voor het huren van een leegstaande loods van een ondernemer. De huurder begint daar vervolgens een hennepkwekerij in. Of de betalingen stoppen na een paar maanden. Dan begint de ellende en wordt de ondernemer onder druk gezet om mee te werken. Je kunt ook denken aan een bedrijfsovername: een ondernemer kan een lening niet op tijd af betalen en wordt uiteindelijk gedwongen om 51 procent van de aandelen over te doen aan de financier.

Wat adviseert u ondernemers om dit soort problemen te voorkomen?
Wees je bewust van de kwetsbaarheden in je bedrijf. En praat met je accountant als er financiële problemen zijn. Die kan met je nadenken over je mogelijkheden en alternatieve vormen van financiering. Ondernemers houden dat vaak bij zichzelf. Schaamte speelt daarbij een rol. Of ze wantrouwen accountants omdat die er een slaatje uit zouden willen slaan. Dat wantrouwen is meer op zijn plaats in de richting van foute financiers. Die kunnen heel charmant overkomen, alsof ze je echt willen helpen. Het is een psychologisch spel. Ze kunnen ook werken via tussenpersonen, die zeggen dat zij onder druk worden gezet.

Wat kan de Vertrouwenslijn voor gedupeerde ondernemers doen?
Wij bieden in eerste instantie een luisterend oor en geven slachtoffers een handelingsperspectief. We bespreken de vervolgstappen en helpen de ondernemer om direct bij in afpersing gespecialiseerde personen binnen de politie terecht te komen. Dat is belangrijk omdat de politie voor ondernemers een complexe organisatie is. Als een ondernemer eindelijk bereid is om zijn verhaal te doen en vervolgens te horen krijgt dat hij bij de verkeerde balie is, werkt dat natuurlijk demotiverend.

En als een ondernemer een zaak niet wil doorzetten naar de politie omdat hij te bang is?
Dan proberen we iets anders te bieden. De regie blijft bij de ondernemer. We voeren vaak meerdere gesprekken en brengen de ondernemer pas in contact met de politie als hij daar klaar voor is. Er kan spanning zitten tussen het belang van de ondernemer als slachtoffer en dat van politie en justitie. De ondernemer heeft een economisch belang en vreest voor zijn veiligheid en die van zijn familie en medewerkers, terwijl de politie de daders wil oppakken. Maar de politie krijgt steeds meer gevoel voor de positie van ondernemers en zal er alles aan doen om diens belangen mee te laten wegen in het verdere proces.